VERGIL, Aeneis I 314 - 414
Venus erscheint Aeneas
Hexameter
Rotgedruckte Vokale werden betont - eingeklammerte Silben nicht gelesen !
Sprechpausen (Zäsuren):
1. – Pause nach dem 3. Halbfuß (= 2. Hebung): Trithemimeres (caesura semiternaria)
ǁ2. – Pause nach dem 5. Halbfuß (= 3. Hebung): Penthemimeres (caesura semiquinaria) ǁ
3. – Pause nach der 1. Kürze des 3. Daktylus: trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
4. – Pause nach dem 7. Halbfuß (= 4. Hebung): Hephthemimeres (caesura semiseptenaria) ǁ
5. - Pause nach dem 4. Fuß : bukolische Diärese ǁ
6. - Interpunktionszäsur: ǁ
7. - weibliche Zäsuren:
trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
nach der 1. Kürze des 2. Versfußes |
nach der 1. Kürze des 4. Versfußes |
Cui mater ǁ media ǁ sese ǁ tulit ǁ obvia silva,
315 virginis os ǁ habitumque ǁ gerens, ǁ et ǁ virginis arma
Spartanae, ǁ vel qualis ǁ equos ǁ Threissa fatigat
Harpalyce, ǁ volucremque ǁ fuga ǁ praevertitur Hebrum.
Namqu(e) umeris ǁ de mor(e) habilem ǁ suspenderat arcum
venatrix, ǁ dederatque ǁ comam ǁ diffundere ventis,
320 nuda genu, ǁ nodoque ǁ sinus ǁ collecta fluentis.
Ac prior, 'Heus' ǁ inquit ǁ 'iuvenes, ǁ monstrate mearum
vidistis ǁ si qu(am) hic ǁ errantem ǁ forte sororum,
succinctam ǁ pharetr(a) et ǁ maculosae ǁ tegmine lyncis,
aut spumantis | apri ǁ cursum ǁ clamore prementem.'
325 Sic Venus; et ǁ Veneris ǁ contra ǁ sic ǁ filius orsus:
'Nulla tuar(um) audita ǁ mihi ǁ neque ǁ visa sororum --
O quam te ǁ memorem, ǁ virgo? ǁ Namqu(e) haud tibi voltus
mortalis, ǁ nec vox ǁ hominem ǁ sonat: ǁ O, dea certe --
an Phoebi ǁ soror? an ǁ nympharum ǁ sanguinis una? --
330 sis felix, ǁ nostrumque ǁ leves, ǁ quaecumque, laborem,
et, quo sub ǁ caelo ǁ tandem, ǁ quibus ǁ orbis in oris
iactemur, ǁ doceas. ǁ Ignar(i) hominumque locorumqu(e)
erramus, ǁ vent(o) huc ǁ vastis ǁ et ǁ fluctibus acti:
multa tib(i) ant(e) aras ǁ nostra ǁ cadet ǁ hostia dextra.'
335 Tum Venus: 'Haud ǁ equidem ǁ tali ǁ me ǁ dignor honore;
virginibus ǁ Tyriis ǁ mos est ǁ gestare pharetram,
purpureoqu(e) alte ǁ suras ǁ vincire cothurno.
Punica regna | vides, ǁ Tyrios ǁ et Agenoris urbem;
sed fines ǁ Libyci, ǁ genus intractabile bello.
340 Imperium ǁ Dido ǁ Tyria ǁ regit ǁ urbe profecta,
germanum ǁ fugiens. ǁ Longa (e)st ǁ iniuria, longae
ambages; ǁ sed summa ǁ sequar ǁ fastigia rerum.
'Huic coniunx ǁ Sychaeus ǁ erat, ǁ ditissimus agri
Phoenic(um) et ǁ magno ǁ miserae ǁ dilectus amore,
345 cui pater intactam ǁ dederat, ǁ primisque iugarat
ominibus. ǁ Sed regna ǁ Tyri ǁ germanus habebat
Pygmalion, ǁ sceler(e) ant(e) alios ǁ immanior omnes.
Quos inter ǁ medius ǁ venit ǁ furor. ǁ Ille Sychaeum
impius ant(e) aras, ǁ atqu(e) auri ǁ caecus amore,
350 clam ferr(o) incautum ǁ superat, ǁ securus amorum
germanae; ǁ factumque ǁ diu ǁ celavit et aegram,
multa malus ǁ simulans, ǁ vana ǁ spe ǁ lusit amantem.
Ipsa sed in ǁ somnis ǁ inhumati ǁ venit imago
coniugis, ora | modis ǁ attollens ǁ pallida miris,
355 crudeles ǁ aras ǁ traiectaque ǁ pectora ferro
nudavit, ǁ caecumque ǁ domus ǁ scelus ǁ omne retexit.
Tum celerare | fugam ǁ patriaqu(e) excedere suadet,
auxiliumque | viae ǁ veteres ǁ tellure recludit
thesauros, ǁ ignot(um) argenti ǁ pondus et auri.
360 His commota | fugam ǁ Dido ǁ sociosque parabat:
conveniunt, ǁ quibus aut ǁ odium ǁ crudele tyranni
aut metus acer | erat; ǁ navis, ǁ quae ǁ forte paratae,
corripiunt, ǁ onerantqu(e) auro: ǁ portantur avari
Pygmalionis | opes ǁ pelago; ǁ dux ǁ femina facti.
365 Devenere | locos, ǁ ubi nunc ǁ ingentia cernis
moenia surgentemque ǁ novae ǁ Karthaginis arcem,
mercatique | solum, ǁ facti ǁ de ǁ nomine Byrsam,
taurino ǁ quantum ǁ possent ǁ circumdare tergo.
Sed vos qui ǁ tandem, ǁ quibus aut ǁ venistis ab oris,
370 quove tenetis | iter? ǁ 'Quaerenti ǁ talibus ille
suspirans, ǁ imoque ǁ trahens ǁ a ǁ pectore vocem:
'O dea, si ǁ prima ǁ repetens ǁ ab origine pergam,
et vacet annalis ǁ nostror(um) audire laborum,
ante diem ǁ clauso ǁ componat ǁ Vesper Olympo.
375 Nos Troi(a) antiqua, ǁ si vestras ǁ forte per auris
Troiae nomen | iit, ǁ diversa per ǁ aequora vectos
forte sua ǁ Libycis ǁ tempestas ǁ adpulit oris.
Sum pius Aeneas, ǁ raptos ǁ qu(i) ex ǁ hoste Penates
classe veho ǁ mecum, ǁ fama ǁ super ǁ aethera notus.
380 Italiam ǁ quaero ǁ patri(am) et ǁ genus ǁ ab Iove summo.
Bis denis ǁ Phrygium ǁ conscendi ǁ navibus aequor,
matre dea ǁ monstrante ǁ viam, ǁ data ǁ fata secutus;
vix septem ǁ convols(ae) undis ǁ Euroque supersunt.
Ips(e) ignotus, | egens, ǁ Libyae ǁ deserta peragro,
385 Europ(a) atqu(e) Asia ǁ pulsus.' ǁ Nec ǁ plura querentem
passa Venus ǁ medio ǁ sic interfata dolore (e)st:
'Quisquis es, haud, ǁ cred(o), invisus ǁ caelestibus auras
vitalis ǁ carpis, ǁ Tyriam ǁ qu(i) adveneris urbem.
Perge mod(o), atqu(e) hinc te ǁ regin(ae) ad ǁ limina perfer,
390 Namque tibi ǁ reduces ǁ socios ǁ classemque relatam
Nunti(o) et in ǁ tutum ǁ versis ǁ aquilonibus actam,
ni frustr(a) augurium ǁ vani ǁ docuere parentes.
Aspice bis ǁ senos ǁ laetantis ǁ agmine cycnos,
aetheria ǁ quos lapsa ǁ plaga ǁ Iovis ǁ ales aperto
395 turbabat ǁ caelo; ǁ nunc terras ǁ ordine longo
aut caper(e), aut ǁ captas ǁ iam despectare videntur:
ut reduces ǁ illi ǁ ludunt ǁ stridentibus alis,
et coetu ǁ cinxere ǁ polum, ǁ cantusque dedere,
haud aliter ǁ puppesque* ǁ tuae ǁ pubesque* tuorum
400 aut portum ǁ tenet aut ǁ pleno ǁ subit ǁ ostia velo.
Perge mod(o) et, ǁ qua te ǁ ducit ǁ via, ǁ dirige gressum.'
Dixit et avertens ǁ rosea ǁ cervice refulsit,
ambrosiaeque | comae ǁ divinum ǁ vertic(e) odorem
spiravere, | pedes ǁ vestis ǁ defluxit ad imos,
405 et ver(a) incessu ǁ patuit ǁ dea. ǁ Ill(e) ubi matrem
adgnovit, ǁ tali ǁ fugientem (e)st ǁ voce secutus:
'Quid natum ǁ totiens, ǁ crudelis ǁ tu quoque, falsis
ludis imaginibus? ǁ Cur dextrae ǁ iungere dextram
non datur, ac ǁ veras ǁ audir(e) et ǁ reddere voces?'
410 Talibus incusat, ǁ gressumqu(e) ad ǁ moenia tendit:
at Venus obscuro ǁ gradientes ǁ aere saepsit,
et multo ǁ nebulae ǁ circum ǁ dea ǁ fudit amictu,
cernere ne ǁ quis eos, ǁ neu quis ǁ contingere posset,
molirive mor(am), aut ǁ veniendi ǁ poscere causas.